Praca została obroniona w lipcu 2012 roku na Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie na ocenę 5. Posiada 73 strony.
Spis treści
Wstęp 4
Rozdział I. Nadpobudliwość psychoruchowa w świetle literatury przedmiotu 6
1. Rys historyczny nadpobudliwości psychoruchowej 6
2. Definicje pojęcia w ujęciu różnych autorów 6
3. Przyczyny nadpobudliwości psychoruchowej 9
3.1. Genetyka 9
3.2. Koncepcja środowiskowa 11
3.3.Mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego 13
3.4. Koncepcja niewłaściwej diety 15
4. Objawy nadpobudliwości psychoruchowej 16
4.1. Nadruchliwość 16
4.2. Impulsywność 18
4.3. Koncentracja uwagi 20
5. Zasady postępowania z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo 22
5.1. Praca z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo 22
6. Formy pomocy dla rodziców oraz dziecka 24
6.1. Edukacja 24
6.2. Grupy wsparcia 27
6.3. Terapia rodzinna 27
7. Leczenie farmakologiczne 28
Rozdział II. Metodologia badań 31
1. Przedmiot i cel badań 31
2. Problemy i hipotezy badawcze 32
3. Metody, techniki i narzędzia badawcze 36
4. Charakterystyka i organizacja terenu badań 36
Rozdział III. Analiza wyników przeprowadzonych badań na przykładzie indywidualnych przypadków 40
1. Środowisko rodzinne dzieci nadpobudliwych psychoruchowo 40
1.1. Opis przypadków 40
Podsumowanie i wnioski 62
Zakończenie 62
Bibliografia 66
Aneks 69
Wstęp
Nadpobudliwość psychoruchowa, znana również jako zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych wśród dzieci i młodzieży na całym świecie. Zjawisko to staje się coraz bardziej zauważalne, a liczba przypadków diagnozowanych w różnych środowiskach wychowawczych i edukacyjnych rośnie z roku na rok. Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo charakteryzują się problemami z koncentracją, nadmierną ruchliwością, impulsywnością oraz trudnościami w kontrolowaniu emocji, co może znacząco wpływać na ich funkcjonowanie w szkole, rodzinie, a także w relacjach międzyludzkich.
Przyczyny nadpobudliwości psychoruchowej są złożone i wieloaspektowe. W literaturze przedmiotu wyróżnia się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, które mogą przyczyniać się do rozwoju tego zaburzenia. Z drugiej strony, dzieci nadpobudliwe psychoruchowo stają w obliczu licznych trudności wychowawczych, co może prowadzić do napięć i problemów w relacjach rodzinnych. Właśnie z tego powodu niezbędne jest kompleksowe podejście do analizy tego zjawiska, które uwzględnia nie tylko indywidualne cechy dziecka, ale także jego środowisko rodzinne i wychowawcze.
Rodzina stanowi pierwsze i najważniejsze środowisko rozwoju dziecka, a jej wpływ na kształtowanie się zachowań oraz na trudności wychowawcze, z jakimi borykają się dzieci, jest nieoceniony. Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo wymagają szczególnego wsparcia ze strony najbliższego otoczenia, zwłaszcza rodziców. Ich reakcje na trudności wychowawcze, metody wychowawcze, a także sposób organizacji życia codziennego w rodzinie, mają kluczowe znaczenie w procesie pomocy dzieciom z tego typu zaburzeniami. Warto także zauważyć, że rodziny, które wychowują dzieci nadpobudliwe psychoruchowo, często doświadczają zwiększonego poziomu stresu i napięć, co może prowadzić do problemów emocjonalnych u rodziców, a także w całym systemie rodzinnym.
Celem niniejszej pracy jest analiza i ocena środowiska rodzinnego dzieci nadpobudliwych psychoruchowo na przykładzie rodzin, które korzystają z pomocy świetlicy środowiskowej. Świetlica stanowi ważne wsparcie dla rodzin z dziećmi borykającymi się z trudnościami wychowawczymi, a jej rola w procesie wychowawczym i terapii dzieci nadpobudliwych psychoruchowo jest nieoceniona. Dzięki działalności świetlicy, dzieci mają szansę na zdobycie umiejętności społecznych, które pozwolą im lepiej funkcjonować w grupie rówieśniczej, a także na uzyskanie wsparcia emocjonalnego w trudnym okresie dorastania.
Praca ta będzie składała się z trzech głównych rozdziałów, które szczegółowo opiszą problematykę nadpobudliwości psychoruchowej, metodologię badań, a także wyniki przeprowadzonych badań na przykładzie dzieci uczęszczających do świetlicy środowiskowej. W rozdziale pierwszym przedstawiona zostanie szczegółowa analiza literatury przedmiotu dotyczącej nadpobudliwości psychoruchowej, jej przyczyn oraz objawów. Zostaną również omówione metody postępowania z dziećmi nadpobudliwymi oraz formy wsparcia, jakie mogą być stosowane w pracy z dziećmi i ich rodzinami. W rozdziale drugim zaprezentowana zostanie metodologia badań, w tym cel, problemy badawcze oraz metody zbierania danych. Wreszcie, rozdział trzeci będzie zawierał analizę wyników badań na przykładzie indywidualnych przypadków dzieci nadpobudliwych psychoruchowo, które uczęszczają do świetlicy środowiskowej. Wnioski, które zostaną wyciągnięte z przeprowadzonych badań, będą miały na celu wskazanie mocnych stron oraz obszarów wymagających poprawy w zakresie wsparcia rodzin wychowujących dzieci z tym zaburzeniem.
Analiza środowiska rodzinnego dzieci nadpobudliwych psychoruchowo jest istotnym elementem w procesie tworzenia skutecznych programów wsparcia oraz terapii, które pomagają dzieciom z tym zaburzeniem. Zrozumienie wyzwań, przed którymi stoją rodziny, oraz wskazanie odpowiednich metod wsparcia, jest kluczowe w procesie wychowawczym i terapeutycznym. Praca ta ma na celu wniesienie istotnego wkładu w ten obszar, oferując praktyczne rekomendacje dla specjalistów pracujących z dziećmi nadpobudliwymi oraz ich rodzinami.
