praca magisterska: 88 stron, 55 pozycji w bibliografii
WSTĘP 5
CZĘŚĆ TEORETYCZNA
ROZDZIAŁ 1
TEORETYCZNE PODSTAWY NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH 9
1.1. Zmiany rozwojowe w wieku szkolnym 9
1.2. Sposoby uczenia się w wieku szkolnym 13
1.3. Wyznaczniki powodzenia w uczeniu się w szkole 17
1.4. Przyczyny niepowodzeń szkolnych 20
1.5. Skutki niepowodzeń szkolnych 24
ROZDZIAŁ 2
ROLA I DZIAŁANIA ŚWIETLICY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ 31
2.1. Funkcje socjoterapii 31
2.2. Wpływ środowiska wychowawczego na występowanie niepowodzeń szkolnych 32
2.3. Istota działalności świetlicy socjoterapeutycznej 34
2.4. Cele świetlicy socjoterapeutycznej a niwelowanie niepowodzeń szkolnych 34
2.5. Rola wychowawcy świetlicowego we wspomaganiu rozwoju dziecka 35
CZĘŚĆ EMPIRYCZNA
ROZDZIAŁ 3
PODSTAWY METODOLOGICZNE BADAŃ WŁASNYCH 39
3.1. Przedmiot i cel badań 39
3.2. Problemy i hipotezy badawcze 40
3.3. Zmienne i wskaźniki 44
3.4. Metody i techniki badań 46
3.5. Teren i organizacja badań 50
3.6. Charakterystyka próby badawczej 54
ROZDZIAŁ 4
ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH 55
4.1. Główne cele i zadania realizowane przez świetlicę socjoterapeutyczną 55
4.2. Rola świetlicy 63
ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI 69
BIBLIOGRAFIA 73
NETOGRAFIA 87
SPIS TABEL I RYSUNKÓW 77
ANEKS 79
STRESZCZENIE PRACY DYPLOMOWEJ 85
SŁOWA KLUCZOWE 87
WSTĘP
Świetlica należy do placówek wsparcia dziennego, których zadaniem jest wspieranie i pomoc rodzinie w sprawowaniu jej podstawowych funkcji, zapewnienie pomocy rodzicom i ich dzieciom, które sprawiają problemy wychowawcze, są zagrożone demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami oraz współpraca ze szkołą i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.
Z celami ściśle łączy się kwestia efektywności pracy świetlicy, która jest uzależniona od przyjętej filozoficzno-psychologicznej koncepcji człowieka. Spójne poglądy osób pozostających w interakcjach z wychowankiem zasadniczo wpływają na tworzenie atmosfery ułatwiającej powstawanie u podopiecznych wartościowych i autentycznych postaw w stosunku do siebie i otoczenia społecznego. Przyjęcie określonej koncepcji człowieka jest punktem odniesienia do określenia pojęcia wychowania i jego wymiaru terapeutycznego, ideału i celu wychowania, jak również aspektów metodycznych oddziaływania na wychowanków. Świetlica socjoterapeutyczna spełnia rolę placówki, w której dzieci po lekcjach lub przed lekcjami spędzają czas pod opieką instruktora. O świetlicy można również powiedzieć, iż jest to niewielka placówka oświatowo-wychowawcza organizująca zajęcia dla dzieci i dla dorosłych. Warto również dodać, iż w świetlicach podejmuje się różnego rodzaju działania i czynności wspomagające proces wychowania, do których można zaliczyć: socjoterapię, psychokorekcję, reedukację, kompensację, pracę reedukacyjno-wyrównawczą, korekcyjno-wyrównawczą czy także psychoterapię. Szerokie rozumienie terapii jako działań wspomagających proces wychowania czy rozwoju umożliwia stawianie nie tylko celów terapeutycznych, ale również celów edukacyjnych i rozwojowych.
Celem pracy jest zaprezentowanie zagadnienia roli świetlicy socjoterapeutycznej w eliminowaniu niepowodzeń szkolnych.
Praca składa się z części teoretycznej i empirycznej. W części teoretycznej zawiera się pierwszy rozdział, a dotyczy on niepowodzeń szkolnych: zmian rozwojowych w wieku szkolnym, sposobów uczenia się w wieku szkolnym, wyznaczników powodzenia w uczeniu się w szkole, przyczyn niepowodzeń szkolnych oraz skutków niepowodzeń szkolnych. W drugim rozdziale opisana jest rola i działania świetlicy socjoterapeutycznej, a więc: funkcje socjoterapii, wpływ środowiska wychowawczego na występowanie niepowodzeń szkolnych, istota działalności świetlicy socjoterapeutycznej, cele placówek tego typuj a niwelowanie niepowodzeń szkolnych oraz rola wychowawcy świetlicowego we wspomaganiu rozwoju dziecka.
W części empirycznej zawiera się rozdział trzeci, który analizuje podstawy metodologiczne badań własnych: przedmiot i cel badań, problemy i hipotezy badawcze, zmienne i wskaźniki, metody i techniki badań, teren i organizację badań oraz charakterystykę próby badawczej. Natomiast w czwartym rozdziale dokonana jest analiza wyników badań własnych. By wyeliminować niepowodzenia szkolne, w świetlicy socjoterapeutycznej organizowane są zajęcia socjoterapeutyczne dla uczniów, dzieci, którym zaburzenia zachowania utrudniają kontakty społeczne i często są przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych. Program socjoterapeutyczny realizuje zadania mające na celu wyrównywanie deficytów rozwojowych. Świetlica socjoterapeutyczna jest więc przeznaczona dla głównie dla dzieci z zaburzeniami zachowania, dla dzieci które są wychowywane w warunkach niekorzystnych dla ich rozwoju. Dzięki dostarczaniu dziecku pozytywnych doświadczeń społecznych, można wywołać zmianę wzorców jego zachowań, które są uważane za patologiczne. Socjoterapia ma tutaj charakter korekcyjny i kreacyjny – wzmacnia prawidłowy rozwój bio-psycho-społeczny dziecka. W świetlicy pomaga się dzieciom – tworząc im warunki do własnej nauki, jak też służy się pomocą zarówno przy odrabianiu zadań domowych, jak i przy rozwijaniu ich własnych inwencji twórczych.
Świetlica socjoterapeutyczna ma na celu zorganizowanie wychowankom świetlicy fachowej, dobrze zorganizowanej opieki wychowawczej, udzielanie pomocy w eliminowaniu i rozwiązywaniu niepowodzeń szkolnych, rodzinnych i osobistych, oddziaływanie terapeutyczne, które prowadzi do łagodzenia niedostatków wychowawczych w rodzinie. W świetlicy eliminuje się również zaburzenia zachowania, wdraża wychowanków do przestrzegania zasad współżycia społecznego oraz podnoszenia ich kultury osobistej, uczy się alternatywnych, zdrowych form spędzania wolnego czasu. Zajęcia sprzyjają też rozwojowi zainteresowań i inwencji twórczej uczestników świetlicy, ma tam miejsce współpraca z rodziną dziecka; zapoznanie z założeniami programu pracy w świetlicy, ustalenie programu pracy z rodziną (motywowanie rodziny do podejmowania działań dążących do zmiany jej funkcjonowania), rozszerzenie i podniesienie jakości usług świadczonych na rzecz dzieci wychowujących się w rodzinach dysfunkcyjnych.
W pracy wykorzystano bogatą literaturę przedmiotu oraz wyniki badań własnych przeprowadzonych w świetlicy socjoterapeutycznej w Sochaczewie.
