prawie 200 stron
1. WSTĘP 4
1.1. Uzasadnienie wyboru tematu 5
1.2. Przegląd literatury 6
1.3. Cel i zakres pracy 9
2. GENEZA ERGONOMII JAKO DYSCYPLINY NAUKOWEJ 11
2.1. Przesłanki powstania ergonomii 11
2.2. Rozwój techniki i ewolucja jej roli dla człowieka 14
2.3. Działania ergonomiczne w sferze techniki 15
2.4. Organizacja badań ergonomicznych, instytucje naukowe oraz piśmiennictwo z zakresu ergonomii w Polsce i na świecie. 17
2.5. Ergonomia współcześnie 18
2.6. Podsumowanie rozdziału 2 21
3. DIAGNOZA W ERGONOMII 22
3.1. Diagnoza obiektów technicznych 23
3.1.1. Cechy psychofizyczne człowieka i ich prawidłowy pomiar antropometryczny 23
3.1.2. Granice zasięgu kończyn 27
3.1.3. Strefy bezpieczeństwa pracy 31
3.1.4. Geometria pola widzenia 32
3.1.5. Kształtowanie układów kontrolno – sterowniczych 34
3.1.6. Metody oceny antropometrycznej obiektów technicznych 36
3.1.7. Podsumowanie podrozdziału 3.1. 42
3.2. Diagnoza obciążeń człowieka w procesie pracy 42
3.2.1. Fizjologiczne i biomechaniczne podstawy wykonywania pracy 43
3.2.2. Rytmika dobowych procesów fizjologicznych 44
3.2.3. Wydolność i wydajność organizmu 45
3.2.4. Wysiłek a płeć 46
3.2.5. Obciążenie fizyczne pracą 48
3.2.6. Psychiczne podstawy wykonywania pracy 81
3.2.7. Podsumowanie podrozdziału 3.2. 85
3.3. Zmęczenie i odpoczynek 85
3.3.1. Zmęczenie jako efekt obciążenia pracą 85
3.3.3 Przerwy w pracy 87
3.3.4. Podsumowanie podrozdziału 3.3. 89
4. ANALIZA I OCENA ERGONOMICZNA LINII GF 01 90
4.1. Etapy postępowania podczas przeprowadzania analizy i oceny ergonomicznej stanowisk linii GF 01 90
4.2. Charakterystyka przedsiębiorstwa 91
4.3. Charakterystyka linii GF 01 92
4.4. Badania wstępne 98
4.5. Podsumowanie badań wstępnych 103
4.6. Badania właściwe 104
4.6.1. Ocena antropometryczna obiektów technicznych 104
4.6.2. Ocena obciążenia kończyn górnych i dolnych metodami RULA i REBA 117
4.6.3. Ocena obciążenia fizycznego 125
4.6.4. Ocena obciążenia psychicznego 155
4.6.5. Podsumowanie badań właściwych 157
4.7. Wnioski konstrukcyjne i organizacyjne oraz koncepcje poprawy stanowisk linii GF 01. 158
4.7.1. Koncepcje wyeliminowania lub ograniczenia wad konstrukcyjnych obiektów technicznych 158
4.7.2. Koncepcje wyeliminowania lub ograniczenia wad organizacyjnych wpływających na obciążenie fizyczne i psychiczne pracowników 171
4.7.3.Koncepcje wyeliminowania nieprawidłowości wynikających ze złych przyzwyczajeń pracowników 178
4.7.4 Podsumowanie podrozdziału 4.7. 179
PODSUMOWANIE 181
Spis tabel 182
Spis rysunków 185
Spis załączników 187
Spis literatury 188
Wstęp
Ergonomia, jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, zajmuje się dostosowywaniem narzędzi, urządzeń, procesów i środowiska pracy do możliwości i ograniczeń człowieka. Jej celem jest nie tylko zwiększenie efektywności pracy, ale także poprawa komfortu i bezpieczeństwa pracowników. Współczesne przedsiębiorstwa produkcyjne, aby sprostać rosnącym wymaganiom rynku i jednocześnie zadbać o zdrowie oraz wydajność swoich pracowników, coraz częściej sięgają po zaawansowane metody analizy ergonomicznej stanowisk pracy.
Niniejsza praca podejmuje zagadnienie ergonomicznej analizy i oceny linii produkcyjnej GF 01 w przedsiębiorstwie X. Linia GF 01, będąca kluczowym elementem procesu produkcyjnego w firmie, stanowi doskonały przykład złożoności zagadnień ergonomicznych. Obejmuje ona różnorodne stanowiska pracy, wymagające zarówno dużego zaangażowania fizycznego, jak i uwagi psychicznej. Zadaniem pracy jest zidentyfikowanie potencjalnych problemów ergonomicznych, a następnie zaproponowanie rozwiązań, które mogą poprawić warunki pracy oraz efektywność procesu produkcji.
Pierwszy rozdział pracy przedstawia uzasadnienie wyboru tematu, przegląd literatury oraz określenie celu i zakresu badań. W kolejnych częściach, praca przybliża genezę ergonomii jako nauki, jej rozwój na przestrzeni lat oraz współczesne podejście do badań ergonomicznych. Szczególny nacisk położono na metody diagnozy w ergonomii, obejmujące zarówno analizę obiektów technicznych, jak i obciążeń fizycznych oraz psychicznych, którym podlegają pracownicy.
Rozdział czwarty pracy, będący jej zasadniczą częścią, koncentruje się na szczegółowej analizie i ocenie linii GF 01. W ramach badań wstępnych dokonano charakterystyki przedsiębiorstwa oraz samej linii produkcyjnej, a także zidentyfikowano kluczowe obszary wymagające poprawy. Następnie przeprowadzono badania właściwe, obejmujące między innymi ocenę antropometryczną stanowisk pracy oraz analizę obciążeń metodami RULA i REBA. Zwrócono uwagę na zarówno obciążenie fizyczne, jak i psychiczne, co pozwoliło uzyskać kompleksowy obraz warunków pracy na linii GF 01.
W wyniku przeprowadzonej analizy opracowano szereg wniosków konstrukcyjnych i organizacyjnych, mających na celu wyeliminowanie wykrytych wad. Propozycje te obejmują zarówno zmiany w konstrukcji obiektów technicznych, jak i w organizacji pracy oraz szkoleniach pracowników. Szczególny nacisk położono na działania, które mogą ograniczyć negatywny wpływ złych nawyków pracowników na ich zdrowie oraz efektywność pracy.
Niniejsza praca stanowi kompleksowe opracowanie problematyki ergonomicznej w kontekście konkretnej linii produkcyjnej. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych metod analizy oraz uwzględnieniu szerokiego spektrum czynników, praca dostarcza wartościowych wskazówek zarówno dla zarządu przedsiębiorstwa X, jak i dla innych firm zainteresowanych poprawą ergonomii stanowisk pracy. Ma ona na celu nie tylko zidentyfikowanie istniejących problemów, ale także zaproponowanie konkretnych rozwiązań, które mogą przyczynić się do zwiększenia satysfakcji pracowników, ich zdrowia oraz ogólnej efektywności produkcji.
