Celem niniejszej pracy jest zdiagnozowanie problemu dysleksji wśród dorosłych. Praca składa się z trzech rozdziałów.
Wstęp 3
Rozdział I Dysleksja w koncepcjach psychologiczno – pedagogicznych 5
1.1. Dysleksja – podstawowe pojęcia 5
1.2. Koncepcje dysleksji 9
1.3. Przyczyny występowania 13
1.4.Terapia i zapobieganie 20
1.5. Metody pracy z dysleksją 28
Rozdział II Podstawy metodologiczne badań 42
2.1. Problematyka i cel badań 42
2.2. Problemy, wskaźniki, hipotezy badawcze 44
2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze 48
2.4. Charakterystyka próby badawczej 51
Rozdział III Problemy z dysleksją osób dorosłych – wyniki badań własnych 56
3.1. Analiza KODD 56
3.2. Analiza wyników ankiety dotyczącej dysleksji u dorosłych 59
Wnioski końcowe 70
Spis tabel 72
Wstęp
Dysleksja jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych, które znacząco wpływają na zdolność czytania i pisania. Choć zazwyczaj kojarzona jest z okresem dzieciństwa i edukacji szkolnej, problem ten nie zanika wraz z dorosłością. Wręcz przeciwnie – osoby dorosłe z dysleksją nadal zmagają się z trudnościami w przetwarzaniu językowym, co może mieć istotne konsekwencje dla ich życia zawodowego, społecznego i emocjonalnego. Współczesne podejścia psychologiczne i pedagogiczne do tego zagadnienia kładą nacisk nie tylko na rozpoznawanie i diagnozowanie dysleksji, ale również na skuteczne metody wsparcia, które mogą pomóc dorosłym w przezwyciężaniu trudności wynikających z tego zaburzenia.
Mimo szerokiego zainteresowania problematyką dysleksji wśród dzieci, temat ten jest znacznie rzadziej podejmowany w odniesieniu do dorosłych. Wiele osób nigdy nie otrzymało właściwej diagnozy ani wsparcia w wieku szkolnym, co sprawia, że ich trudności są często bagatelizowane lub mylnie interpretowane jako brak zdolności czy niedostateczne zaangażowanie. W efekcie osoby z nieleczoną dysleksją mogą mieć trudności z funkcjonowaniem w środowisku akademickim, zawodowym oraz codziennym życiu, szczególnie w kontekście rosnących wymagań dotyczących przetwarzania informacji pisemnych. Dlatego istotne jest dokładne przeanalizowanie tego problemu w odniesieniu do dorosłych i wskazanie skutecznych strategii radzenia sobie z nim.
Niniejsza praca ma na celu szczegółowe omówienie problemu dysleksji w kontekście koncepcji psychologicznych i pedagogicznych, a także diagnozę trudności, z jakimi borykają się dorośli. W pierwszym rozdziale zostaną przedstawione podstawowe definicje dysleksji, a także różne teorie wyjaśniające jej mechanizmy i przyczyny. Omówiona zostanie również kwestia terapii i metod zapobiegania, które mogą wspierać osoby dotknięte tym zaburzeniem. Istnieje wiele podejść do leczenia i pracy z dyslektykami, od klasycznych metod pedagogicznych po nowoczesne techniki oparte na neurobiologii i technologii wspierającej.
Drugi rozdział poświęcony jest podstawom metodologicznym badań własnych, które mają na celu analizę problemu dysleksji wśród dorosłych. Zostanie w nim omówiona problematyka badawcza, postawione zostaną hipotezy, a także opisane metody i narzędzia użyte w procesie analizy. Kluczowym elementem tego rozdziału jest charakterystyka próby badawczej, która pozwala na określenie, w jakim zakresie wyniki badań mogą być uogólniane na szerszą populację osób dorosłych zmagających się z dysleksją.
W trzecim rozdziale przedstawione zostaną wyniki badań własnych, które obejmują analizę wyników testów oraz ankiet dotyczących funkcjonowania dorosłych z dysleksją. Badania te pozwalają na lepsze zrozumienie realnych problemów, z jakimi mierzą się osoby dorosłe w codziennym życiu. Analiza obejmie między innymi funkcjonowanie osób z dysleksją w miejscu pracy, trudności w komunikacji pisemnej oraz wpływ tego zaburzenia na samoocenę i jakość życia. W oparciu o uzyskane dane zostaną również przedstawione rekomendacje dotyczące dalszych działań w zakresie wsparcia osób dorosłych zmagających się z tym problemem.
Podjęcie tematu dysleksji wśród dorosłych jest niezwykle istotne, ponieważ problem ten nie ogranicza się jedynie do etapu edukacji szkolnej. Współczesne społeczeństwo coraz bardziej opiera się na umiejętnościach czytania i pisania – zarówno w kontekście zawodowym, jak i codziennym. Trudności z przetwarzaniem tekstu mogą prowadzić do licznych barier, takich jak ograniczone możliwości awansu zawodowego, trudności w zdobywaniu wiedzy czy niska samoocena wynikająca z wieloletnich niepowodzeń w sferze edukacyjnej. Właśnie dlatego konieczne jest uwzględnienie perspektywy dorosłych i dostarczenie im skutecznych narzędzi wspierających rozwój kompetencji językowych oraz adaptację do środowiska zawodowego i społecznego.
Praca ta ma na celu nie tylko pogłębienie wiedzy na temat mechanizmów dysleksji i jej skutków w dorosłym życiu, ale również wskazanie sposobów, które mogą ułatwić funkcjonowanie osób dorosłych dotkniętych tym zaburzeniem. Dzięki analizie zarówno teorii psychologiczno-pedagogicznych, jak i wyników badań własnych, możliwe będzie zaproponowanie skutecznych metod wsparcia, które mogą pomóc w przezwyciężaniu trudności związanych z dysleksją. Tym samym niniejsza praca stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jak skutecznie wspierać osoby dorosłe zmagające się z dysleksją oraz jakie działania mogą przyczynić się do poprawy ich jakości życia.
