praca dyplomowa, historia UG
SPIS TREŚCI
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1
KLASYCZNY ISLAM – HISTORIA I POWSTANIE
1.1. PÓŁWYSEP ARABSKI PRZED ISLAMEM
1.2. ISLAM – SPADKOBIERCA CHRZEŚCIJAŃSTWA I JUDAIZMU
1.3. PROROK MUHAMMAD: POCZĄTKI WSPÓLNOTY
1.4. ELEMENTY KLASYCZNEGO ISLAMU W KULTURZE WSPÓŁCZESNEJ
ROZDZIAŁ 2
PODSTAWY DOKTRYNALNE ISLAMU
2.1. PRAWO ISLAMU
2.2. ŹRÓDŁA DOKTRYNY ISLAMU: KORAN I SUNNA
2.3. PIĘĆ FILARÓW ISLAMU
2.4. ODŁAMY ISLAMU
2.5. KULTURA SEKSUALNA ISLAMU
2.5.1. ZAKAZY I NAKAZY KORANU
2.5.2.STOSUNEK ISLAMU DO SEKSUALNOŚCI
2.5.3.POZYCJA KOBIETY I MAŁŻEŃSTWO
2.5.4.SEKS W KULTURZE ISLAMU
ROZDZIAŁ 3
PRAWA JEDNOSTKI W ISLAMIE – W ASPEKCIE UWARUNKOWAŃ FUNDAMENTALISTYCZNYCH RELIGII 7
3.1. POSTAWA WIERZĄCEGO
3.2. PRAWA CZŁOWIEKA W ISLAMIE
3.3. FUNDAMENTALIZM RELIGIJNY
3.4.TERROR W IMIĘ ALLAHA
3.4.1.TERRORYZM ISLAMSKI W IRANIE I AFGANISTANIE
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
WSTĘP
Islam, jako jedna z największych religii świata, wywarł ogromny wpływ na historię, kulturę i życie społeczne wielu narodów. Jego początki sięgają VII wieku, kiedy to na Półwyspie Arabskim narodziła się nowa religia, która w ciągu kilku dekad rozprzestrzeniła się na znaczną część świata. Islam nie tylko ukształtował losy Bliskiego Wschodu, ale także miał kluczowe znaczenie dla rozwoju Europy, Afryki Północnej oraz Azji. Jego doktryna, oparta na objawieniach proroka Mahometa, stała się fundamentem wielkiej cywilizacji, która w kolejnych wiekach rozwijała się, podlegając różnym przemianom i interpretacjom.
Początek islamu wiąże się z postacią Mahometa, który według muzułmanów otrzymał objawienia od Boga, spisane następnie w świętej księdze – Koranie. Jego nauki ukształtowały wspólnotę wiernych, tworząc nowe zasady religijne, prawne i społeczne. Przez wieki islam ewoluował, dostosowując się do zmieniających się warunków politycznych i społecznych, jednocześnie zachowując swoje fundamentalne założenia. Wzajemne przenikanie się islamu z innymi religiami i kulturami miało istotny wpływ na jego rozwój, czego ślady widoczne są do dzisiaj.
Islam nie jest jednolitym systemem wierzeń – od samego początku pojawiały się różne nurty i interpretacje doktryny religijnej. Podział na sunnitów i szyitów stanowi jedno z najważniejszych zjawisk w historii islamu, ale obok tych głównych nurtów pojawiły się także inne odłamy, które wpłynęły na kształtowanie się politycznych i społecznych struktur w różnych regionach świata. Kluczową rolę w islamie odgrywa także prawo religijne – szariat – które reguluje niemal każdy aspekt życia muzułmanina, od codziennych obowiązków po kwestie polityczne i społeczne.
Obok aspektów religijnych islam ma również wymiar kulturowy i społeczny. Doktryna islamu wpływa na życie rodzinne, pozycję kobiet, stosunek do seksualności oraz normy moralne i prawne. Kultura islamu kształtowała się na przestrzeni wieków, czerpiąc zarówno z własnych tradycji, jak i z dorobku innych cywilizacji. Szczególnie istotne są tu zagadnienia dotyczące praw człowieka, postawy wierzącego oraz relacji między islamem a współczesnym światem, w tym jego stosunek do nowoczesności i praw jednostki.
Współczesny islam stanowi niezwykle złożone zjawisko, w którym obok nurtów umiarkowanych funkcjonują także tendencje fundamentalistyczne. W wielu regionach świata religia ta stanowi nie tylko sferę duchową, ale także element polityki i ideologii, co często prowadzi do napięć i konfliktów. W ostatnich dekadach szczególnie wiele uwagi poświęca się zagadnieniu fundamentalizmu islamskiego i jego związkom z przemocą oraz terroryzmem. Choć islam nie jest jednolitą ideologią, a większość jego wyznawców odrzuca skrajne interpretacje, to problem wykorzystania religii do celów politycznych i militarnych stanowi istotne zagadnienie we współczesnym świecie.
Niniejsza praca ma na celu przeanalizowanie ideologii islamu, jej historycznych korzeni, podstaw doktrynalnych oraz współczesnych aspektów społecznych i politycznych. Pierwszy rozdział skupi się na genezie islamu, jego powiązaniach z wcześniejszymi religiami monoteistycznymi oraz na roli Mahometa jako twórcy wspólnoty wiernych. Drugi rozdział przedstawi podstawy doktrynalne islamu, ze szczególnym uwzględnieniem prawa religijnego, pięciu filarów islamu oraz różnorodności odłamów tej religii. Trzeci rozdział poświęcony zostanie kwestiom praw jednostki w islamie, a także analizie zjawiska fundamentalizmu i terroryzmu islamskiego.
Zrozumienie islamu jako systemu wierzeń, ale także jako ideologii i sposobu organizacji życia społecznego, jest kluczowe dla analizy współczesnych stosunków międzynarodowych oraz relacji między kulturami. Wpływ islamu na świat nie ogranicza się bowiem jedynie do religii – jego zasady kształtują codzienność milionów ludzi i mają istotne konsekwencje polityczne. Dlatego też badanie ideologii islamu pozwala nie tylko lepiej zrozumieć jego wyznawców, ale także uchwycić mechanizmy rządzące współczesnym światem i jego konfliktami.
