Praca magisterska, Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie
1. Wstęp
2. Schemat romansowy w „Madame” A. Libery
3. Tropem schematu detektywistycznego…
4. „Madame”jako powieść rozwojowa
5. Narracja w „Madame”
6. Formuła autobiografizmu w „Madame”
7. Zakończenie
8. Bibliografia
Wstęp
Niniejsza praca magisterska stanowi próbę pogłębionej analizy jednego z najbardziej intrygujących utworów współczesnej literatury polskiej, w którym autor – A. Libera – podejmuje się eksperymentalnej reinterpretacji tradycyjnych schematów narracyjnych, łącząc elementy romansowe, detektywistyczne, powieści rozwojowej oraz autobiograficzne. Niniejszy wstęp ma na celu nie tylko wprowadzenie czytelnika w złożoność problematyki badawczej, ale również nakreślenie historycznego, kulturowego i literackiego kontekstu, w którym osadzona jest omawiana powieść. Analiza ta wpisuje się w szersze dyskusje na temat formuły powieściowej oraz sposobów kreowania tożsamości literackiej przez autora, stanowiąc jednocześnie próbę wyłonienia nowych perspektyw interpretacyjnych, które mogą wzbogacić dotychczasowe podejścia do badania prozy narracyjnej.
W literaturze polskiej XX wieku „Madame” A. Libery jawi się jako dzieło nietuzinkowe, gdzie tradycyjne schematy powieściowe ulegają dynamicznej rekonstrukcji. Autor, operując licznymi odniesieniami do konwencji romansowych, detektywistycznych oraz elementów autobiograficznych, tworzy narrację, która jednocześnie odzwierciedla osobiste doświadczenia oraz uniwersalne prawdy dotyczące kondycji człowieka i sztuki. W efekcie powstaje swoisty hybrydowy model powieści, w którym formalna struktura utworu staje się nie tylko tłem dla przedstawienia fabuły, ale również narzędziem analizy tożsamości kulturowej oraz psychologicznej. W niniejszej pracy podejmuję próbę zbadania, w jaki sposób formuła powieściowa obecna w „Madame” przyczynia się do kreowania wielowymiarowego obrazu rzeczywistości, a także jakie znaczenia symboliczne i funkcje estetyczne niosą ze sobą poszczególne elementy strukturalne utworu.
Podstawowym celem pracy jest zidentyfikowanie i szczegółowa analiza głównych schematów narracyjnych, które Libera wplata w tkankę swojej powieści. W rozdziale drugim dokonana zostanie analiza schematu romansowego, stanowiącego jeden z kluczowych motywów „Madame”. Schemat ten, rozumiany zarówno jako klasyczny wzorzec miłosny, jak i jako metaforyczny obraz relacji międzyludzkich, zostanie zestawiony z tradycyjnymi wzorcami literackimi, co pozwoli na wskazanie nowatorskich rozwiązań formalnych zastosowanych przez autora.
Kolejne rozdziały pracy wprowadzają dodatkowe wymiary analizy. W rozdziale trzecim podjęta zostanie próba identyfikacji elementów typowych dla schematu detektywistycznego, które Libera zręcznie wplata w narrację, tworząc atmosferę tajemnicy oraz niepewności, a jednocześnie umożliwiając wielopoziomową interpretację zdarzeń fabularnych. W rozdziale czwartym omówione zostaną zagadnienia związane z powieścią rozwojową, gdzie postać główna, przechodząc przez szereg metamorfoz, staje się symbolem nie tylko osobistego rozwoju, ale również zmieniającej się rzeczywistości społecznej i kulturowej.
Szczególna uwaga zostanie poświęcona zagadnieniom narracyjnym, które stanowią temat rozdziału piątego. Analiza ta obejmie zarówno strukturę narracji, jak i środki stylistyczne wykorzystywane przez Liberę do kreowania wielowarstwowego obrazu rzeczywistości. W kontekście tej analizy ważne będzie zbadanie sposobu, w jaki narracja w „Madame” buduje relację między autorem a czytelnikiem, wpływając na percepcję przedstawionych zdarzeń oraz kształtując subiektywne odczucia odbiorcy.
W rozdziale szóstym omówiona zostanie formuła autobiografizmu, która, jako kolejny element hybrydyzujący tradycyjne gatunki literackie, pozwala na głębsze zrozumienie osobistych odniesień autora do własnego życia i doświadczeń. Autobiograficzne elementy utworu stanowią nie tylko swoisty komentarz do własnej egzystencji Liberi, ale również umożliwiają szerszą refleksję nad kondycją współczesnego człowieka, jego dylematami oraz sposobami radzenia sobie z trudnościami wynikającymi z dynamicznych przemian społeczno-kulturowych.
Metodologia przyjęta w niniejszej pracy opiera się na interdyscyplinarnym podejściu, łączącym narzędzia analizy literackiej, semiotyki oraz teorii narracji. Dzięki takiemu podejściu możliwe jest nie tylko dokładne zidentyfikowanie i opisanie poszczególnych schematów powieściowych, ale również ukazanie ich wzajemnych relacji oraz wpływu na ogólną strukturę i przekaz utworu. Szczegółowe opracowanie zagadnień teoretycznych oraz liczne odniesienia do literatury przedmiotu pozwalają na ugruntowanie analizowanych problemów w szerszym kontekście badawczym, co stanowi o wartości naukowej pracy.
Praca ta ma również na celu podkreślenie, że badana formuła powieściowa nie jest jedynie zbiorem formalnych środków stylistycznych, lecz odzwierciedleniem głębokich przemian kulturowych i społecznych, które miały miejsce w okresie powstawania „Madame”. Libera, poprzez eksperymentalne łączenie różnych schematów narracyjnych, nie tylko przełamuje utarte konwencje, ale również wprowadza nowe paradygmaty, które mają istotne znaczenie dla rozwoju literatury polskiej. W ten sposób „Madame” jawi się jako dzieło wyprzedzające swoje czasy, otwierające nowe horyzonty interpretacyjne oraz stawiające pytania o granice między fikcją a rzeczywistością, między literacką formą a autobiograficznym doświadczeniem.
Niniejsza praca ma na celu kompleksowe przedstawienie i analizę formuły powieściowej zawartej w „Madame” A. Libery, przy jednoczesnym ukazaniu, jak poszczególne elementy strukturalne utworu współgrają ze sobą, tworząc spójną i wielowymiarową całość. Praca opiera się na szczegółowym opracowaniu zagadnień związanych ze schematami romansowymi, detektywistycznymi, rozwojowymi oraz autobiograficznymi, co pozwala na wyciągnięcie wniosków dotyczących zarówno specyfiki utworu, jak i ogólnych tendencji w literaturze współczesnej. Mam nadzieję, że podjęte badania przyczynią się do głębszego zrozumienia mechanizmów kreowania narracji oraz znaczenia formuły powieściowej w kontekście zmieniających się realiów kulturowych i społecznych. Zachęcam do lektury kolejnych rozdziałów, w których przedstawione zostaną szczegółowe analizy poszczególnych aspektów omawianej powieści, umożliwiające pełniejsze odczytanie jej wielowarstwowego przesłania.
