Praca magisterska broniona na Uniwersytecie w Białymstoku
I.Wstęp
II.Harcerstwo polskie w latach 1909-1944
1.Powstanie harcerstwa 1909-1939
2.Harcerstwa polskie w latach II wojny światowej
III.Harcerstwo polskie w latach 1944-1980
1.ZHP od 1944 do 1956
2.Harcerstwo polskie po Zjeździe Łódzkim
3.Struktury organizacyjne i cele działania harcerstwa
IV.Harcerstwo białostockie w latach 1911-1980
1.Harcerstwo od 1911 do 1939 roku
2.Harcerstwo białostockie w latach II wojny światowej
3.Harcerstwo w okresie od 1944 do 1951 roku
4.ZHP w latach 1956-1980
V.Działalność Jana Jędrachowicza w latach 1919-1945
1.Działania Jana Jędrachowicza w latach 1919-1945
2.Działalność w latach II wojny światowej
VI.Działalność Jana Jędroachowicza w latach 1945-1980
1.Praca harcerska
2.Działalność zawodowa
VII.Zakończenie
VIII.Bibliografia
Wstęp
Jan Jędrachowicz to postać nierozerwalnie związana z historią polskiego harcerstwa, której działalność miała istotny wpływ na kształtowanie wartości, tradycji i misji tej organizacji w XX wieku. Jego zaangażowanie w rozwój harcerstwa, zarówno w okresie przedwojennym, jak i w burzliwych czasach II wojny światowej oraz w latach powojennych, czyni go jednym z ważniejszych działaczy ruchu harcerskiego w Polsce, a w szczególności na ziemiach białostockich. Niniejsza praca poświęcona jest analizie działalności harcerskiej Jana Jędrachowicza w latach 1939–1980, ze szczególnym uwzględnieniem jego roli w strukturach harcerstwa w trudnych realiach okupacji, a następnie w czasach PRL, gdy organizacja ta przechodziła liczne przemiany.
Harcerstwo, jako ruch wychowawczy i patriotyczny, odegrało niezwykle istotną rolę w kształtowaniu świadomości narodowej młodzieży, a w momentach historycznych przełomów często stawało się jednym z głównych bastionów walki o wolność i niepodległość. Historia polskiego harcerstwa to historia nie tylko wychowania w duchu służby i samodoskonalenia, ale również nieustannego zmagania się z represjami i próbami podporządkowania go celom politycznym. Okres II wojny światowej to czas działalności konspiracyjnej, w której harcerze brali czynny udział, zarówno w ramach Szarych Szeregów, jak i w innych strukturach podziemia. Po wojnie harcerstwo zostało podporządkowane nowemu systemowi politycznemu, co oznaczało liczne reorganizacje, a także momenty kryzysu tożsamości organizacyjnej. W tym wszystkim Jędrachowicz nie tylko uczestniczył, ale często nadawał kierunek wydarzeniom w regionie, w którym działał.
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie działalności Jana Jędrachowicza na tle przemian, jakie zachodziły w polskim harcerstwie w latach 1939–1980. W pierwszych rozdziałach zarysowane zostaną ogólne dzieje harcerstwa, zarówno w skali całego kraju, jak i w kontekście harcerstwa białostockiego. Następnie szczegółowo omówione zostaną działania Jana Jędrachowicza w okresie II wojny światowej, jego zaangażowanie w konspiracyjne struktury harcerskie oraz kontynuacja pracy harcerskiej w trudnych latach powojennych, kiedy to ruch harcerski przechodził przez kolejne etapy reorganizacji i podporządkowania władzy ludowej.
Odrębnym zagadnieniem jest jego działalność po 1945 roku, kiedy harcerstwo zostało przekształcone i dostosowane do realiów politycznych Polski Ludowej. Praca ta podejmuje próbę ukazania, w jaki sposób Jędrachowicz godził ideały harcerskie z wymaganiami ówczesnych władz oraz jakie wyzwania stały przed nim jako wychowawcą młodzieży w okresie socjalizmu. Szczególnie istotne są jego działania na poziomie organizacyjnym, dążenia do zachowania tradycyjnych wartości harcerskich oraz wkład w rozwój struktur ZHP w regionie białostockim.
Analiza jego działalności harcerskiej w latach 1939–1980 pozwala lepiej zrozumieć nie tylko dzieje jednej z kluczowych postaci ruchu harcerskiego, ale także ukazuje szerszy kontekst funkcjonowania harcerstwa w Polsce w XX wieku. Historia Jana Jędrachowicza to historia oddania idei, pracy na rzecz wychowania kolejnych pokoleń oraz wytrwałości w dążeniu do zachowania wartości, które legły u podstaw ruchu harcerskiego.
