115 stron, 65 pozycji w bibliografii
WSTĘP 4
POLSKA ADMINISTRACJA WOBEC WYZWAŃ CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ 6
1.1. Wymiary integracji europejskiej 6
1.2. Polska administracja w procesie transformacji 12
1.3. Zmiany dotyczące administracji w krajach członkowskich Unii Europejskiej 19
1.4. Pomoc dla krajów ubiegających się o członkostwo w UE 26
ROZDZIAŁ II.
ZNACZENIE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W ROZWOJU GMINNYM 31
2.1. Istota samorządu terytorialnego 31
2.2. Podstawowe uregulowania prawne samorządu terytorialnego. 37
2.3. Samorząd Gminy – zasadniczą formą życia publicznego. 43
2.4. Charakterystyka społeczno – gospodarcza gminy Tłuszcz 45
ŹRÓDŁA DOCHODÓW W BUDŻETACH GMIN I ICH MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA CELEM ROZWOJU GMINY 47
3.1. Tło i uwarunkowania rozwoju gminy 47
3.2. Dochody własne 48
3.1.1. Dochody typu fiskalnego 48
3.1.2 .Dochody z majątku gminy 57
3.1.3. Inne dochody własne gmin 57
3.3. Dochody zewnętrzne 58
3.2.1. Subwencja ogólna 59
3.2.2. Dotacje celowe 63
3.3. Dochody zwrotne 66
3.3.1. Kredyty bankowe i pożyczki 67
3.3.2. Emisja papierów wartościowych 68
ROZDZIAŁ IV
ZADANIA I WYDATKI GMIN 71
4.1. Zadania gmin 71
4.2. Wydatki z budżetów gmin. 77
4.3. Tryb realizacji budżetu. 84
WYDATKI GMINY ORAZ OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH ZADANIA W KIERUNKU JEJ DALSZEGO ROZWOJU 87
5.1. Ogólna charakterystyka gminy Tłuszcz 87
5.2. Wydatki gminy na zadania i organizację opieki zdrowotnej. 90
5.3. Wydatki gminy na zadania i organizację pomocy społecznej. 92
5.4. Wydatki gminy na zadania i organizację oświaty. 94
5.5. Wydatki gminy na zadania i organizację kultury. 97
5.6. Wydatki gminy w zakresie gospodarki gruntami i utrzymanie dróg publicznych oraz ochrony środowiska 100
5.7. Inwestycje realizowane ze środków unijnych 104
ZAKOŃCZENIE 108
BIBLIOGRAFIA 110
SPIS TABEL RYSUNKÓW I WYKRESÓW 115
WSTĘP
Problem terytorialnej organizacji państwa wynika z faktu, iż państwo nie jest administrowane z jednego miejsca, tylko jest to działalność przestrzennie rozproszona (zdecentralizowana). Dlatego też, powołuje się do życia jednostki podziału terytorialnego, które obejmują część terytorium państwa. Funkcje administracji publicznej na szczeblu lokalnym sprawują zarówno organy administracji rządowej, jak i samorządu terytorialnego. Prowadzi to do swoistego dualizmu administracji terenowej. Dualizm ten wprowadzony został przez ustawy z 1990 r., oparte (przynajmniej co do koncepcji lokalnych rozwiązań ustrojowych) na wzorach z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz z okresu od zakończenia drugiej wojny światowej do 1950 r.
Model zarządu lokalnego oparty na wzorcach radzieckich wprowadziła ustawa z 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej. Później był on wielokrotnie modyfikowany. W 1990 r. zostaje zarzucony jako sprzeczny z zasadami ustroju lokalnego występującego w państwach Europy Zachodniej. Dokonano tego za pomocą dwóch ustaw: ustawy z 8 marca 1990 r o samorządzie terytorialnym (wielokrotnie nowelizowana), która wprowadziła samorząd na szczeblu gminy i namiastkę tego samorządu na szczeblu województwa, oraz ustawy z 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej, wprowadzającej terenowe organy administracji rządowej na szczeblu województwa i rejonu.
Przywrócenie w 1990 r. samorządu terytorialnego wymagało dokonania nowych uregulowań prawnych dotyczących administracji rządowej w terenie. ,Nastąpiło to przede wszystkim w drodze ustawy o terenowych: organach rządowej administracji ogólnej.
Rok 1998 przyniósł przebudowę administracji lokalnej. Utrzymano dualizm publicznej administracji lokalnej, jednak wykonywana jest ona na innych zasadach. W szczególności administrację samorządu terytorialnego zbudowano na trzech szczeblach. Przekształcono administrację rządową na szczeblu województwa i przebudowano niektóre agendy administracji rządowej wyspecjalizowanej.
Jednostkami samorządowymi w Polsce są gminy, powiaty i województwa. Są one istotnie zróżnicowane pod względem obszaru i potencjału ludnościowego, infrastruktury, siły dochodowej. Gminy stanowią mniej lub bardziej złożoną strukturą rozważaną z różnych punktów widzenia.
Niniejsza praca stanowi efekt badań nad rozwojem społeczno-ekonomicznym samorządu terytorialnego a ściślej gminy Tłuszcz. Tezą badawczą pracy jest wykazanie zmian w strukturze dochodów i wydatków gminy.
W pracy analizowane są ogólne problemy finansów jednostek samorządu terytorialnego oraz takie zagadnienia jak: podatki gminy, udziały gminy w podatkach, subwencje, dotacje celowe, rodzaje i formy wydatków, prawo budżetowania wydatków.
W rozdziale pierwszym przedstawiono genezę oraz rys historyczny integracji Polski z Unią Europejską. Analizie poddano samo pojęcie integracji, z uwagi na to iż definicja ta wieloznaczna i wielorako interpretowanym. Omówiono akty normatywne obowiązujące w Unii europejskiej wraz z głównymi instytucjami. Scharakteryzowano zasady ubiegania się o pomoc finansową dla krajów negocjujących akcesję do Unii Europejskiej.
W rozdziale drugim przedstawiono pojęcie samorządu terytorialnego, charakterystykę gminy jako jednostki gospodarczej państwa. Dokonałam również charakterystyki władz gminy i polityki finansowej a także opisałam gminę Tłuszcz.
W rozdziale trzecim zawężono problematykę koncentrując uwagę na gospodarce finansowej gminy jako podstawowego narzędzia do rozwoju. Wskazano między innymi budżet gminy, dochody ze szczególnym uwzględnieniem dochodów własnych, subwencji ogólnych, dotacji celowych, a także dochody zwrotne.
Rozdział trzeci zawiera róże zadania samorządu, wydatki budżetu gminy oraz tryb realizacji budżetu.
W rozdziale czwartym skupiono się na analizie gminy Tłuszcz a głównie jej wydatków opisując jak są rozdysponowywane środki pieniężne na realizację zadań w celu poprawy rozwoju ogólnospołecznych gminy wraz z realizowanymi inwestycjami ze środków unijnych.
Praca została napisana w oparciu o dostępną literaturę fachową, artykuły prasowe oraz akty normatywne. W pracy wykorzystano również materiały uzyskane z Urzędu Gminy Tłuszcz.
