61 stron, 71 pozycji w bibliografii
WSTĘP
ROZDZIAŁ I. ISTOTA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
1. POJĘCIE AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
2. EWOLUCJA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
3. CHARAKTER AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
ROZDZIAŁ II. STANOWIENIE AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
1. PODSTAWA STANOWIENIA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
2. FORMY STANOWIENIA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
3. TRYB STANOWIENIA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
ROZDZIAŁ III. RODZAJE AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
1. PRZEPISY WYKONAWCZE AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
2. PRZEPISY PORZĄDKOWE AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
3. PRZEPISY USTROJOWE – ORGANIZACYJNE
ROZDZIAŁ IV. KONTROLA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
1. KONTROLA LEGALNOŚCI
2. KONTROLA KONSTYTUCYJNOŚCI
3. POŚREDNIE FORMY KONTROLI LEGALNOŚCI
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
Wstęp
U podstaw tworzenia i stosowania prawa leży założenie racjonalności prawodawcy, a więc przyjęcie, że prawodawca jest w swym działaniu zoptymalizowany ze względu na posiadaną wiedzę językową i merytoryczną w danej dziedzinie oraz dysponuje uporządkowanym i rozwiniętym systemem wartości. Racjonalność procesu prawodawczego obejmuje także inne warunki, np. reguły dotyczące procesu przygotowywania aktów prawodawczych oraz wiązania je w system prawa.
Racjonalne prawodawstwo wymaga sprostania w tworzeniu prawa następującym warunkom:
a) uzyskanie pełnej i spójnej wiedzy o fragmencie rzeczywistości, który ma być poddany regulacji prawnej,
b) określenie celów i kierunków oraz skutków i kosztów społecznych i ekonomicznych koniecznych zmian,
c) zestawienie wszelkich środków (także poza prawodawstwem) niezbędnych dla osiągnięcia założonego stanu rzeczy,
d) analiza wartości leżących u podstaw tworzonego prawa oraz przewidywanych postaw adresatów norm prawnych,
e) wybór właściwej formy aktu prawodawczego.
Wielkie znaczenie u podstaw tworzenia prawa ma obiektywny obraz rzeczywistości. Bywa, że znajomość rzeczywistości jest zbyt fragmentaryczna, albo nie uwzględnia wszelkich zależności wywoływanych przez proponowane zmiany.
Punktem wyjścia dla procesu tworzenia prawa są w demokratycznym państwie prawnym następujące zasady:
a) konstytucyjny charakter regulacji hierarchii źródeł prawa,
b) przyznanie najwyższej mocy prawnej prawu stanowionemu przez organy przedstawicielskie,
c) przyjęcie, że jedynie prawo powszechnie obowiązujące (obecnie w Polsce: Konstytucja, ustawy, rozporządzenia oraz akty prawa miejscowego i ratyfikowane umowy międzynarodowe) może ingerować w sferę praw i wolności obywateli oraz być podstawą, dotyczących osób fizycznych i prawnych, aktów stosowania prawa (orzeczeń sądowych i decyzji administracyjnych),
d) zakaz subdelegacji kompetencji prawodawczej, czyli dalszego delegowania jej przez organ wykonawczy,
e) uwarunkowanie obowiązywania prawa zachowaniem przyjętych procedur prawodawczych, a w tym należytym ogłaszaniem prawa.
Np. proces prawodawczy rozpoczyna się w Sejmie opracowaniem projektu aktu prawodawczego wraz z uzasadnieniem. Projekt wpływa następnie do „laski marszałkowskiej”. Następuje czytanie projektu, czyli debata nad jego treścią na posiedzeniach Sejmu i w Komisjach Sejmowych. 0 przyjęciu lub odrzuceniu projektu oraz o jego ostatecznej treści decyduje się w głosowaniu. W parlamencie dwuizbowym, jak w Polsce, w proces prawodawczy włącza się druga izba (Senat), która może zaaprobować ustawę bez zmian, zmienić ją, bądź odrzucić. Jeśli Senat w terminie 30 dni od daty przekazania ustawy nie podejmie uchwały, ustawę uważa się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Organ ten może odrzucić uchwałę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Ustawę przekazuje się następnie do podpisu Prezydentowi RP, który w terminie 21 dni zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Prezydent może uprzednio przedłożyć ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, a jeśli ten uzna ją za niezgodną z Konstytucją, Prezydent odmawia jej podpisania w całości, bądź w części.
Wynikiem stanowienia oraz uznania prawa są akty prawodawcze, a więc rezultaty czynności prawotwórczych kompetentnych organów państwa, np. ustawa uchwalona przez Sejm RP, czy też rozporządzenie uchwalone przez Radę Ministrów RP.
W wyniku zmian ustrojowych 1989 roku w Polsce zaczęła odradzać się lokalna samorządność. Dotychczasowy centralistyczny system zarządzania państwem upadł. Kompetencje decyzyjne dotyczące jednostek terytorialnych przejęły samorządy, których głównym zadaniem jest planowanie i zapewnienie usług swoim mieszkańcom. Dotyczy to szczególnie szeroko pojętej sfery problemów socjalnych, zdrowotnych, edukacyjnych itp. Działania samorządów lokalnych podejmowane są w celu zabezpieczenia, stworzenia możliwości oraz ustalania zakresu priorytetów dostępu do usług odpowiadających na potrzeby społeczności. Działania te mogą być zatem rozpatrywane na co najmniej trzech poziomach:
- odpowiadanie na potrzeby lokalne poprzez zagwarantowanie realizacji podstawowych usług,
- rozwój metod realizacji usług, pozyskiwanie informacji o nowych potrzebach
- zapewnienie niezawodności działania systemu świadczenia usług.