84 strony, 106 pozycji w bibliografii
WSTĘP 2
1.1. Międzynarodowe cechy Unii Europejskiej 4
1.2. Rola i znaczenie Unii Europejskiej 8
1.3. Główne koncepcje integracji europejskiej 14
1.4. Kierunki międzynarodowej działalności Unii Europejskiej 19
1.5. Koncepcja procesów globalnego zarządzania 22
ROZDZIAŁ II. CHARAKTERYSTYKA REGIONU SUBSAHARYJSKIEGO 24
2.1. Ogólna charakterystyka Czarnej Afryki 24
2.2. Przyczyny zacofania Afryki i główne problemy tam występujące 25
2.3. Charakterystyka wybranych konfliktów w Regionie Subsaharyjskim 32
2.3.1. Wojna w Angoli 32
2.3.2. Demontaż państwa w Somalii 35
2.3.3. Wojna domowa w Sudanie 39
2.4. Region Afryki w stosunkach międzynarodowych 43
2.5. Wolność gospodarcza a udział Afryki w globalnej gospodarce 48
2.5.1. Znaczenie Afrykańskiego Banku Rozwoju 48
2.5.2. Miejsce Afryki w gospodarce światowej 49
3.1. Partnerstwo strategiczne Afryka- Unia Europejska 52
3.2. Unia Europejska wobec wojen i konfliktów w Afryce 57
3.3. Wojna z terroryzmem w relacjach UE- Afryka Subsaharyjska 61
3.4. Bezpieczeństwo energetyczne we współpracy UE- Afryka Subsaharyjska 62
3.5. Polityka Rozwojowa i Pomoc Humanitarna UE w Regionie Subsaharyjskim 64
3.6. Współpraca gospodarcza 71
ZAKOŃCZENIE 76
BIBLIOGRAFIA 78
WSTĘP
Afryka Subsaharyjska od wieków leżała w obszarze zainteresowania państw europejskich. Bogactwo kontynentu i niezmierzone przestrzenie przyciągały mocarstwa europejskie, które z czasem stały się mocarstwami kolonialnymi.
Z czasem cały kontynent został podzielony na strefy wpływów, a odwieczne więzi etniczne, plemienne czy klanowe zostały przecięte granicami kolonii europejskich. Upadek systemu kolonialnego po II wojnie światowej i dążenie do samostanowienia wywołały szok u wielkich potęg, na tyle silny, że proces dekolonizacji nie przebiegł bez wstrząsów zarówno w Afryce, jak i w samych metropoliach. Utrata zasobnego spichlerza odcisnęła się na polityce zagranicznej Francji czy Wielkiej Brytanii – musiało to także wywrzeć wpływ na politykę i pozycję międzynarodową jednoczącej się Europy. Początek zimnej wojny to jednocześnie początek walki o utrzymanie strefy wpływów w Afryce i specjalnych więzi z nowo powstałymi państwami, co w znacznym stopniu określiło politykę europejską wobec Afryki Subsaharyjskiej w kolejnych dekadach.
Obecny kształt współpracy Unii Europejskiej z regionem Afryki Subsaharyjskiej jest efektem wieloletnich doświadczeń, które nie zawsze miały wydźwięk pozytywny. Starania podejmowane przez państwa EWG, a następnie UE, aby wesprzeć państwa afrykańskie, miały swoje podłoże historyczne i nie można zanegować istnienia specyficznego charakteru relacji euro-afrykańskich, będącego konglomeratem poczucia odpowiedzialności, woli zadośćuczynienia, dążeń wolnorynkowych oraz promowania demokracji i praw człowieka, a jednocześnie świadomością nierozerwalnego funkcjonowania obok siebie i wspólnie, wynikającego z położenia geograficznego. Więź tę określa się mianem Euroafryki. Choć w latach dwudziestych XX wieku pojęcie to miało zupełnie inny wydźwięk i odnosiło się raczej do funkcjonowania europejskiej strefy wpływów w Afryce, to jego założenia, dotyczące istnienia partnerstwa euro-afrykańskiego, obecne są w polityce europejskiej do dnia dzisiejszego.
Określona wizja współpracy z Afryką Subsaharyjską ma także swoje podłoże w zmieniającej się wizji roli Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej, przy czym element bycia potęgą lub dążenia do jej osiągnięcia zdaje się schodzić na dalszy plan w stosunkach z Afryką.
Unikatowość Unii Europejskiej wynika z głębi i skali integracji, na co składa się wyłączna kompetencja w pewnych dziedzinach oraz fakt, że system ten obejmuje niemal wszystkie dziedziny funkcjonowania społeczeństw. Jest to również mocarstwo w sensie gospodarczym, podczas gdy w sensie politycznym odgrywa istotną rolę w jedynie w skali regionalnej. Jednak część autorów dość sceptycznie ocenia działania Unii Europejskiej podejmowane na polu gospodarki światowej, twierdząc, że ekonomiczna pozycja UE nie jest wykorzystywana do jej działań zewnętrznych, służących stabilizacji rynków światowych czy państw rozwijających się.
Celem niniejszej pracy jest ukazanie miejsca Afryki Subsaharyjskiej w polityce Unii Europejskiej.
Praca składa się z trzech rozdziałów:
Rozdział pierwszy zawiera aspekty dotyczące międzynarodowej roli Unii Europejskiej. Przedstawiono tu rolę i znaczenie Unii Europejskiej jak również główne koncepcje integracji europejskiej. Rozdział ten przedstawia także kierunki międzynarodowej działalności Unii Europejskiej.
Charakterystyka regionu subsaharyjskiego przedstawiona została w drugim rozdziale pracy. Ukazano tu również przyczyny zacofania Afryki miejsce Afryki w stosunkach międzynarodowych.
W rozdziale trzecim zaprezentowano miejsce Afryki Subsaharyjskiej w polityce Unii Europejskiej. Przedstawiono tu aspekty dotyczące partnerstwa strategicznego oraz stanowiska Unii wobec: konfliktów w regionie subsaharyjskim, terroryzmu, bezpieczeństwa energetycznego. Ukazano tu także charakterystykę Polityki Rozwojowej oraz zagadnienia dotyczące współpracy gospodarczej.
Praca została napisana w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz informacje zawarte na stronach internetowych.
