Praca magisterska obroniona w Wyższej Szkole Ekonomii i Administracji w Kielcach. Ma 82 strony.
Wstęp
Rozdział I
POJĘCIE I ISTOTA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO (GMINNEGO)
1.1. Znaczenie samorządu gminnego i jego prawne podstawy funkcjonowania
1.2. Dane o samorządzie gminnym w Sitkówce-Nowinach
1.3. Statut i struktura samorządu gminnego w Sitkówce-Nowinach
1.4. Samorząd gminy zasadniczą formą życia publicznego
Rozdział II
FINANSOWANIE ZADAŃ SAMORZĄDU GMINNEGO
2.1. Projekt budżetu i jego uchwalenie w Gminie Sitkówka-Nowiny
2.2. Finansowanie zadań własnych, zleconych i komunalnych
2.3. Wykonanie oraz kontrola wykonania budżetu
2.4. Uchwalone poprawki do zadań budżetowych w trakcie ich realizacji
Rozdział III
DOCHODY I ROZCHODY W BUDŻECIE, ICH REALIZACJA W GMINIE SITKÓWKA-NOWINY
3.1. Dochody własne
3.2. Subwencje i dotacje na zadania zlecone
3.3. Inwestycje i zadania komunalne
3.4. Analiza wykonania wszystkich zadań budżetowych
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
SPIS TABEL
SPIS RYSUNKÓW
ZAŁĄCZNIKI
Wstęp
Sprawne funkcjonowanie samorządu terytorialnego jest jednym z kluczowych elementów współczesnego państwa demokratycznego. Gminy, jako podstawowe jednostki samorządu, odgrywają istotną rolę w organizacji życia publicznego, odpowiadając za realizację szeregu zadań, które mają bezpośredni wpływ na codzienne funkcjonowanie mieszkańców. Wśród najważniejszych aspektów działalności każdej gminy znajduje się planowanie i realizacja budżetu – procesu, który determinuje możliwość skutecznego zarządzania zasobami oraz rozwoju lokalnej społeczności.
Budżet gminy to nie tylko zestawienie planowanych dochodów i wydatków, ale również wyraz strategii rozwoju i kierunków polityki lokalnej. To właśnie przez pryzmat realizacji budżetu można ocenić efektywność gospodarowania środkami publicznymi, poziom inwestycji oraz jakość usług świadczonych przez gminę na rzecz jej mieszkańców. Proces budżetowy obejmuje szereg skomplikowanych etapów – od projektowania planu finansowego, poprzez jego uchwalenie, aż po realizację i kontrolę wydatkowania środków. W każdej gminie realizacja budżetu podlega nie tylko wewnętrznemu nadzorowi, ale również zewnętrznej kontroli sprawowanej przez odpowiednie instytucje, co ma na celu zapewnienie przejrzystości i zgodności z obowiązującymi przepisami.
Gmina Sitkówka-Nowiny jest przykładem jednostki samorządowej, której rozwój w ostatnich latach stanowi interesujący obszar analizy finansowej. Leżąca w województwie świętokrzyskim gmina ta, mimo niewielkiego obszaru, charakteryzuje się dynamicznym rozwojem infrastrukturalnym i inwestycyjnym. W kontekście jej budżetu kluczowe jest zrozumienie struktury dochodów, głównych źródeł finansowania, a także kierunków, w jakich alokowane są środki publiczne. Analiza realizacji budżetu pozwala nie tylko na ocenę stabilności finansowej gminy, ale także na wyciągnięcie wniosków dotyczących jej potencjału rozwojowego.
Majątek komunalny daje gminie możliwość prowadzenia działalności gospodarczej na własną odpowiedzialność, co wiąże się z ponoszeniem konsekwencji za zaciągane zobowiązania. Oznacza to, że gmina odpowiada za nie swoim majątkiem. Nie zapewnia on jednak pełnej samodzielności finansowej, ponieważ dochody z majątku komunalnego nie są w stanie pokryć wszystkich potrzeb społeczności lokalnej.
Z tego względu konieczne jest funkcjonowanie dodatkowych źródeł dochodów, takich jak podatki, opłaty lokalne oraz środki przekazywane z budżetu państwa w formie subwencji i dotacji. To właśnie własny majątek, niezależność decyzyjna i własna administracja tworzą podstawę rozwoju lokalnego.
Celem niniejszej pracy jest analiza wykonania budżetu Gminy Sitkówka-Nowiny. Aby przedstawić sposób jego realizacji przez Zarząd Gminy, najpierw konieczne jest omówienie znaczenia i podstaw prawnych działania samorządu gminnego, a także zaprezentowanie danych dotyczących gminy, jej statutu, struktury organizacyjnej oraz roli mieszkańców w kształtowaniu decyzji władz lokalnych. Zagadnienia te opisane zostały w pierwszym rozdziale.
Drugi rozdział poświęcono finansowaniu zadań samorządowych. Obejmuje on omówienie procesu uchwalania budżetu, sposobów realizacji zadań własnych, zleconych i komunalnych, a także zasad kontroli jego wykonania. Uwzględniono również zmiany wprowadzane w trakcie roku budżetowego.
W rozdziale trzecim zaprezentowano szczegółowe dane dotyczące dochodów i wydatków budżetu oraz opisano trudności napotkane przy jego realizacji. Przedstawiono w nim m.in. dochody własne, subwencje, dotacje, wydatki inwestycyjne, zadania komunalne oraz zadania zlecone.
Badania przeprowadzone w ramach niniejszej pracy opierają się na analizie dokumentów finansowych gminy, ustawodawstwa dotyczącego samorządu terytorialnego, a także na danych statystycznych i raportach z wykonania budżetu. Wykorzystano zarówno źródła pierwotne, jak i wtórne, co pozwoliło na rzetelne przedstawienie procesu budżetowego i jego znaczenia dla funkcjonowania gminy.
Tematyka realizacji budżetu w samorządzie terytorialnym jest nie tylko istotna z punktu widzenia teoretycznego, ale ma również duże znaczenie praktyczne. Właściwe zarządzanie środkami publicznymi wpływa na poziom życia mieszkańców, jakość infrastruktury oraz możliwości rozwoju lokalnego. Analiza finansów gminy Sitkówka-Nowiny stanowi cenny wkład w dyskusję nad funkcjonowaniem budżetu samorządowego oraz mechanizmami jego realizacji. Przedstawione wnioski mogą być pomocne zarówno dla władz samorządowych, jak i dla mieszkańców zainteresowanych transparentnością finansową swojej gminy.
