Praca licencjacka, Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki w Pruszkowie
1. Metodologia pracy.7
1.1. Cel pracy.7
1.2. Zakres pracy.8
1.3. Metodyka pracy.8
2. Najciekawsze rejony nurkowe na świecie.9
2.1. Morze czerwone.9
2.2. Ocean Indyjski.11
2.3. Morze Adriatyckie.12
2.4. Morze Filipińskie.14
2.5. Morze Karaibskie.15
2.6. Morze Koralowe.17
3. Człowiek pod wodą.19
3.1. Prawa gazowe.20
3.2. Oddychanie.22
3.3. Percepcja.25
3.3.1. Wzrok.26
3.3.2. Słuch.27
3.4. Zmysł równowagi.29
3.5. Termorecepcja.31
3.6. Wpływ ciśnienia.33
3.7. Nurkowanie z zatrzymanym oddechem.35
4. Choroby i wypadki nurkowe.37
4.1. Urazy ciśnieniowe.37
4.1.1. Uraz ciśnieniowy płuc.37
4.1.2. Uraz ciśnieniowy ucha środkowego.39
4.1.3. Uraz ciśnieniowy twarzy.40
4.1.4. Uraz ciśnieniowy zatok.41
4.2. Choroba dekompresyjna (DCS).42
4.3. Zatrucie gazami.43
4.4. Przechłodzenie i przegrzanie.44
4.5. Utonięcie.46
5. Technika udogodnienia nurkowania.48
5.1. Sprzęt ABC.48
5.2. Skafander nurkowy.49
5.3. Kamizelka ratunkowo-wypornościowa (jacket).52
5.4. Automat oddechowy.53
5.5. Komputer.54
Zakończenie.
Piśmiennictwo.57
Wstęp
Nurkowanie swobodne, nazywane również nurkowaniem na wstrzymanym oddechu (freediving), to jedna z najbardziej wymagających, ale i fascynujących form eksploracji podwodnego świata. Łączy w sobie elementy sportu ekstremalnego, samokontroli oraz głębokiego kontaktu z naturą. Człowiek od wieków próbował przekraczać granice własnych możliwości fizjologicznych i psychicznych, podejmując się coraz śmielszych prób zanurzenia bez użycia sztucznego sprzętu oddechowego. Nurkowanie tego rodzaju wymaga jednak nie tylko sprawności i techniki, lecz przede wszystkim głębokiej znajomości fizjologii ludzkiego ciała oraz zagrożeń, jakie niesie ze sobą środowisko wodne – od zmian ciśnienia, przez hipoksję, aż po groźne urazy barotraumatyczne.
Współczesna popularność freedivingu rośnie zarówno wśród profesjonalistów, jak i amatorów, a wraz z nią pojawia się potrzeba kompleksowego ujęcia tego zjawiska w kontekście medycznym, biologicznym, technicznym i turystycznym. Granice adaptacji ludzkiego organizmu do ekstremalnych warunków nurkowania są przedmiotem licznych badań i analiz, zaś kwestie bezpieczeństwa i profilaktyki stają się nieodzownym elementem każdej aktywności podwodnej. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie zarówno piękna tej dyscypliny, jak i jej potencjalnych zagrożeń oraz ocena możliwości adaptacyjnych organizmu ludzkiego w nurkowaniu swobodnym.
W pierwszym rozdziale omówiono cel, zakres oraz zastosowane metody badawcze, które umożliwiły uporządkowanie wiedzy na temat nurkowania swobodnego oraz pogłębioną analizę zagrożeń z nim związanych.
Drugi rozdział przedstawia najatrakcyjniejsze rejony nurkowe świata – od Morza Czerwonego po Morze Koralowe – pod kątem ich walorów przyrodniczych, różnorodności biologicznej i uwarunkowań środowiskowych sprzyjających nurkowaniu.
Rozdział trzeci poświęcono fizjologii człowieka w środowisku podwodnym. Szczegółowo opisano reakcje organizmu na zmienne ciśnienie, ograniczony dostęp do tlenu, zmienioną percepcję zmysłową oraz wpływ temperatury i gęstości wody. Szczególne miejsce zajmuje tu nurkowanie bezdechowe jako test wytrzymałości i adaptacyjności organizmu.
Czwarty rozdział porusza temat chorób i wypadków związanych z nurkowaniem. Omówiono urazy ciśnieniowe, chorobę dekompresyjną, zatrucia gazami, ryzyko hipotermii oraz utonięcia – z naciskiem na ich przyczyny, objawy, profilaktykę i pierwszą pomoc.
W piątym rozdziale zaprezentowano techniczne aspekty nurkowania, w tym niezbędny sprzęt: od podstawowego zestawu ABC po komputer nurkowy. Opisano również znaczenie nowoczesnych technologii w poprawie bezpieczeństwa oraz komfortu pod wodą.
Całość pracy zamyka zakończenie, w którym podsumowano najważniejsze ustalenia, podkreślając zarówno niezwykłe możliwości ludzkiego organizmu, jak i konieczność odpowiedniego przygotowania oraz świadomości ryzyka w nurkowaniu swobodnym.
