61 stron, 24 pozycje w bibliografii
Wstęp 4
Rozdział I: Decyzja administracyjna 7
1. Istota decyzji 7
2. Elementy decyzji 9
3. Podstawa decyzji 13
4. Uzasadnienie decyzji 15
5. Uzupełnianie, sprostowanie i wyjaśnienie treści decyzji 17
6. Wykonanie decyzji organu I instancji 18
Rozdział II: Postępowanie odwoławcze 21
1. Tryb wniesienia odwołania 21
2. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy 24
3. Postępowanie przed organem odwoławczym 24
4. Rozstrzygnięcia organu drugiej instancji 31
4.1. Decyzja o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji (art. 138 § 1 pkt. 1 k.p.a.) 31
4.2. Decyzja reformatoryjna 32
4.3. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji i umorzeniu postępowania przed organem pierwszej instancji (art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a.) 34
4.4. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji bez żadnych dalszych rozstrzygnięć (art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a.) 35
4.5. Decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego (art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a.) 36
4.6. Decyzja kasacyjna 37
Rozdział III: Weryfikacja decyzji ostatecznych w ramach nadzwyczajnych trybów postępowania oraz w związku z kontrolą ich wykonania 39
1. Postępowania nadzwyczajne 39
1.1. Wznowienie postępowania 39
1.2. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej na podstawie art. 154 i 155 k.p.a. 45
1.3. Stwierdzenie nieważności decyzji 46
1.4. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej w trybie art. 161 k.p.a. 52
1.5. Zbieg postępowań nadzwyczajnych 54
2. Weryfikacja decyzji ostatecznych w związku z kontrolą ich wykonania 55
Zakończenie 57
Bibliografia 60
Wstęp
Decyzja administracyjna jest bardzo istotnym elementem postępowania administracyjnego, ponieważ rozstrzyga sprawę co do istoty w całości lub w części, albo w inny sposób kończy sprawę w danej instancji[1].
W doktrynie dokonuje się różnorodnych klasyfikacji decyzji administracyjnych. Pierwszy z podziałów wyróżnia decyzje deklaratoryjne i konstytutywne. Decyzja deklaratoryjna nie tworzy, nie zmienia ani nie znosi istniejących stosunków prawnych. Ustala ona w sposób wiążący prawa lub obowiązki strony, wynikające z normy prawnej lub innego aktu prawnego. Natomiast decyzja konstytutywna tworzy, zmienia lub znosi stosunki administracyjnoprawne. Nadaje prawa lub nakłada obowiązki na podstawie norm prawa i sama jest bezpośrednim ich źródłem. Innymi słowy, konstytuuje ona nowy stan prawny w odniesieniu do konkretnego adresata w konkretnej sprawie.
Drugi podział wyróżnia decyzje stanowcze (definitywne) i tymczasowe (prowizoryczne). Decyzje prowizoryczne zapadają w sprawie, w której pojawia się zagadnienie wstępne i będzie ono rozstrzygane bez konieczności zawieszania postępowania, przez organ administracji, przed którym toczy się postępowanie administracyjne w tejże sprawie. Wszystkie inne decyzje merytoryczne mają charakter decyzji definitywnych[2].
Następny podział klasyfikuje decyzje pozytywne i decyzje negatywne. Decyzjami pozytywnymi są decyzje, na podstawie których strony nabywają prawa, lub które zaspokajają żądania stron. Natomiast decyzjami negatywnymi są decyzje, na mocy których strony nie nabywają praw, albo które nie uwzględniają ich żądań[3].
Kolejny podział wyróżnia decyzje dochodzące do skutku niezależnie od woli adresata lub wskutek wniosku strony. Jest to klasyfikacja oparta na kryterium z czyjej inicjatywy zostaje wszczęte postępowanie administracyjne, w którym zapadnie decyzja. Jeżeli w postępowaniu występują strony o spornych interesach i nie dojdą do porozumienia w formie ugody, to wydana w danej sprawie decyzja z reguły będzie decyzją pozytywną i negatywną jednocześnie, w zależności od adresata.
Inny jeszcze podział wyróżnia decyzje swobodne i tzw. decyzje związane. Klasyfikacja ta oparta jest na kryterium stopnia związania normą prawną organu administracji, rozstrzygającego sprawę administracyjną, albo inaczej – stopnia swobody organu administracji publicznej przy rozstrzyganiu poszczególnych rodzajów spraw administracyjnych. Decyzje swobodne powstają na podstawie norm prawnych kreujących uznanie administracyjne. Natomiast decyzje związane zapadają wówczas, gdy przepisy prawa, będące podstawą rozstrzygania, nie zezwalają na żadne luzy interpretacyjne[4].
Ostatni podział wyróżnia decyzje ostateczne i nieostateczne. Decyzje nieostateczne to takie, które mogą być zmienione lub uchylone wskutek zastosowania zwykłego środka prawnego (odwołania, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ). Mogą być zatem wzruszone w postępowaniu odwoławczym i można wobec nich zastosować mechanizm kontroli instancyjnej. Natomiast decyzje ostateczne to decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, czyli takie, które nie mogą być uchylone ani zmienione w administracyjnym toku instancji (w postępowaniu odwoławczym). Mogą być one weryfikowane wyłącznie w ramach nadzwyczajnych trybów postępowania oraz w związku z kontrolą ich wykonania przewidzianą w art. 162 i 163 k.p.a.[5]
Niniejsza praca, poświęcona omówieniu najważniejszych kwestii związanych z decyzją administracyjną, składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich poświęcony jest ogólnej charakterystyce decyzji administracyjnej. W rozdziale drugim omówione zostały najistotniejsze aspekty postępowania odwoławczego. Natomiast trzeci rozdział pracy przedstawia kwestie związane z weryfikowaniem decyzji ostatecznych w ramach nadzwyczajnych trybów postępowania oraz w związku z kontrolą ich wykonania.
[1] B. Adamiak, J. Borkowski, Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2003, s. 127.
[2] W. Dawidowicz, Zarys procesu administracyjnego, Warszawa 1989, s. 128.
[3] J. Służewski, Postępowanie administracyjne, Warszawa 1982, s. 104.
[4] J. Służewski, Postępowanie administracyjne, s. 105.
[5] B. Adamiak, J. Borkowski, Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, s. 128.
