61 stron nie licząc spisów i aneksu, 44 pozycje w bibliografii
Wstęp 3
Rozdział I. Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym 5
1. Wiek przedszkolny w literaturze psychologicznej i pedagogicznej 5
2. Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym 7
2.1. Etapy rozwoju dziecka 7
2.2. Rozwój motoryczny 10
2.3. Rozwój poznawczy 11
3. Rozwój emocjonalno – społeczny dziecka w wieku przedszkolnym 16
4. Zabawa jako forma wspomagania rozwoju dziecka w świetle literatury przedmiotu 22
5. Znaczenie zabaw dla rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym 27
Rozdział II. Metodologia badania 34
1. Przedmiot i cel badań 34
2. Problem główny i problemy szczegółowe 35
3. Zmienne i wskaźniki 37
4. Metody i techniki badawcze 40
5. Charakterystyka badanej grupy 41
Rozdział III. Wpływ zabawy na rozwój emocjonalno – społeczny dziecka w wieku przedszkolnym 42
1. Prezentacja wyników ankiety 42
1.1. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród wychowawców 42
1.2. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród rodziców 49
2. Wnioski 56
Zakończenie 59
Bibliografia 62
Spis tabel 65
Spis wykresów 66
Aneks. Ankieta (przeprowadzona wśród rodziców i wychowawców dzieci) 67
Wstęp
Psychologia rozwojowa coraz częściej jest wykorzystywana jako podstawa działań praktycznych. Odnosi się to szczególnie do trzech obszarów, gdy mówimy o dzieciach: wczesnej interwencji, czyli opieki psychologicznej i wspomagania rozwoju dzieci od narodzin do 3. r. ż., edukacji przedszkolnej i edukacji elementarnej w klasach I-III szkoły podstawowej.
Praktyczne zastosowanie i wykorzystanie osiągnięć psychologii rozwojowej odnosi się w każdym z tych trzech obszarów do dwóch typów działań. Po pierwsze, do działań diagnostycznych – to nowe interakcyjne ujęcie kładzie nacisk na potrzebę dokonywania jednocześnie diagnozy zasobów indywidualnych (tj. właściwości, kompetencji) obu partnerów interakcji (dziecka i osoby dorosłej lub rówieśnika), jakości łączącej ich relacji oraz zasobów środowiska, w którym żyją. Po drugie, do działań interwencyjnych – kierowanych zarówno na jednostki (dziecko i/lub osobę dorosłą bądź rówieśnika), jak i na grupy (np. rodzinę, grupę rówieśniczą, klasę szkolną), instytucje, organizacje i całe społeczności.
Celem pracy jest uzyskanie informacji o wpływie zabaw na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym.
Praca składa się z trzech rozdziałów.
W pierwszym rozdziale scharakteryzowano dziecko w wieku przedszkolnym, a więc: wiek przedszkolny w literaturze psychologicznej i pedagogicznej, etapy rozwoju wieku przedszkolnego. Ich specyfika i zadania jakie przed nim stoją, rozwój fizyczny, rozwój emocjonalno-społeczny, oraz rozwój procesów poznawczych. W rozdziale opisana została również zabawa jako forma wspomagania rozwoju dziecka w świetle literatury przedmiotu oraz wartości wychowawcze i dydaktyczne wybranych zabaw, znaczenie zabaw dla rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym.
W drugim rozdziale zawarta została metodologia badań własnych, przedmiot i cel badań, problem główny i problemy szczegółowe, zmienne i wskaźniki, metody, techniki i narzędzia badawcze oraz charakterystyka podanej grupy.
W trzecim rozdziale dokonana jest analiza i interpretacja wyników badań własnych, a więc: typy i rodzaje zabaw proponowanych przez nauczycieli w przedszkolu dostosowane do grup wiekowych, środki dydaktyczne, materiały, narzędzia, i przybory wykorzystywane podczas zabawy z dziećmi, oraz uczestnictwo dzieci w zabawach. Poziom aktywności dzieci podczas różnego rodzaju zabaw.
Podczas badań skorzystano z literatury przedmiotu w postaci książek, czasopism oraz Internetu. Do badań własnych wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, techniką badawczą niniejszej pracy jest ankieta, zaś narzędziem kwestionariusz
Zabawa odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym i wszechstronnym rozwoju każdego dziecka i musi zajmować centralne miejsce w jego wychowaniu. Jest ona tak silną potrzebą jak potrzeba zaspakajania głodu, łaknienia czy ruchu i musi zatem stanowić niepodważalny i stały element w rozkładzie każdego dnia. Bez swobodnej ekspresji, spontanicznego działania nie da się wychować człowieka aktywnego, samodzielnego, zdolnego do inicjatywy, umiejącego współdziałać z innymi w różnych sytuacjach, jakie tworzy mu teraźniejszość i późniejsze dorosłe życie. Zabawa niezaprzeczalnie stanowi niezastąpioną formę działalności dziecka, dzięki której formułuje się, rozwija i wzbogaca wewnątrz-psychiczna aktywność dziecka warunkująca jego rozwój poznawczy, społeczny oraz kształtuje się jego bogata osobowość.
Celem badań własnych było ukazanie opinii na temat roli zabawy w rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. Cel pracy został osiągnięty. Założenia badań polegały na ustaleniu, jaką rolę odgrywa zabawa w rozwoju dziecka, jakie formy zabaw najczęściej wykorzystują nauczyciele, jakie formy zabaw najchętniej podejmują dzieci, jaki wpływ na rozwój ma zabawa, czy rodzice dostrzegają pozytywny wpływ zabaw na rozwój dzieci, czy zabawa ma wpływ na rozwój ruchowy dziecka, oraz czy zabawa ma wpływ na rozwój emocjonalny dziecka?
Z przeprowadzonych badań wynika, że zabawa pełni ważną rolę w rozwoju dziecka, zarówno nauczyciele, jak i dzieci podejmują Rózie rodzaje zabaw, a rodzice dostrzegają pozytywny wpływ zabaw na rozwój dzieci. Zabawa ma wpływ na rozwój ruchowy dziecka, oraz na rozwój emocjonalny dziecka.
